Zich-slikken: realiseren, toeleggen, afspelen

Het is sommigen te ingewikkeld om wederkerende werkwoorden te gebruiken; de wederkerende voornaamwoorden keren minder en minder weder. Zo wordt zich realiseren langzaamaan ‘realiseren’, en zich toeleggen op ‘toeleggen op’.

 

Het verschijnsel wil nog wel eens betekenisverwarring veroorzaken: ‘iets realiseren’ is iets geheel anders dan je iets realiseren, en ‘toeleggen op’ heeft niets te maken met je toeleggen op. Ook werd al een verbasterde vaste uitdrukking opgetekend: ‘Als ook ethici daar hun hoofd over hebben gebroken…’ (in plaats van zich daar het hoofd over hebben gebroken).

Het populairst lijkt ‘afspelen’ te zijn. Vandaag weer twee voorbeelden, van weblog dejaap.nl en uit het blad Flair: ‘op welk niveau afspelen’ en ‘in de jaren dertig afspelen’.

 

 

 

 

 

Over de oorzaak tast de Taaldokter in het duister. Angst voor overdreven versleten te worden, oerhollands economisch instinct (net zo veel weglaten dat het nog begrijpelijk blijft), luiheid? Maar waarom zijn de twee synoniemen ‘zich beseffen’ en ‘zich irriteren’ dan bezig aan zo’n onstuitbare opmars? Raadselachtig.

Hoe lang het verschijnsel al voordoet, herinnert de Taaldokter niet. Maar misschien vergist hij en verspreken de mensen gewoon. Daar kan hij wel wat bij voorstellen. Toch verslikt hij elke keer als hij leest dat iets afspeelt. Hij windt er zo langzamerhand behoorlijk over op: ‘speelt af in de jaren dertig’ – scheer toch weg!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *