De waardering voor bescheidenheid en redelijkheid is omgekeerd evenredig aan die voor dramatische overdrijving. De middelmaat heet nu goeroe, icoon of legende. Welkom in het land waar de zon zó laag staat, dat zelfs kabouters er lange schaduwen werpen.
De waardering voor die sympathieke oer-Hollandse deugden als bescheidenheid en redelijkheid lijkt af te nemen, terwijl die voor (tot voor kort) on-Hollandse dramatische overdrijving zienderogen toeneemt. Dit hyperbolisme met haar licht hysterische woordkeus uit zich zowel in constructies met werkwoorden als met naamwoorden.
Eerder zagen we al dat Nederlanders niet meer voor de rechter worden gedaagd maar ‘gesleept’, en dat zij excuses ‘eisen’ in plaats van die te vragen. Iemand van repliek dienen heet ‘bashen’, alsof het belangrijk is dat de oorspronkelijke Engelse betekenis van ‘beuken’ of ‘slaan’ doorklinkt in het leveren van opbouwende kritiek. En meningsverschillen heten tegenwoordig ook in serieuze media ‘slaande ruzie’, omdat partijen ‘woedend’ en elkaar ‘kotsbeu’ zijn.
Ook buiten de ruziesfeer viert het hyperbolisme al enkele jaren hoogtij, met name in de media. Een impressie.
- Dit is het land waar elke schaamteloze verkoopdemonstratie van nutteloze diensten of producten ‘masterclass’ heet.
- Dit is het land waar derderangs artiesten, koud overleden, worden herdacht als ‘mythe’.
- Dit is het land waar koffiedikkijkende kruidenvrouwtjes en paardendokters met een website over afvallen zonder blikken of blozen worden geïntroduceerd als ‘dieetgoeroe’.
- Dit is het land waar achttienjarige zang- en huppelmeisjes die drie minuten op tv zijn geweest ‘stijliconen’ heten.
- Dit is het land waar uiterst matig begaafde sporters met een bedenkelijke levenswandel ‘legenden’ worden genoemd.
- Dit is het land waar aan omhooggevallen keukenhulpen en koks die slechts in clichés kunnen spreken wordt gerefereerd als ‘chef’.
- Dit is het land waar wetenschappers zich in goed bekeken praatprogramma’s de – met een mengeling van gespeeld-volkse eerbied en professionele afgunst gebrachte – aanspreektitel ‘professor’ laten aanleunen (in welke discipline, dat interesseert hoegenaamd niemand).
Wat dit doet met de mensen om wie het gaat, dat laat zich raden. Ja, dit is het land waar de zon zó laag staat, dat zelfs kabouters er lange schaduwen werpen. Volkomen alledaagse gebeurtenissen noemen ze ‘bizar’ (mét Gooise -r). Ervaringen die het gebruikelijke ook maar enigszins ontstijgen worden gekwalificeerd als ‘episch’. En kleine vergissingen, foutjes of misverstandjes beschrijven ze in koeienletters als ‘FAIL’ dan wel ‘EPIC FAIL’, met een afschrift aan iedereen die het lezen wil. Sympathieker wordt het er allemaal niet op.
