De Taaldokter heeft een hekel aan lijstjes, maar als hij dan toch een term mag nomineren als vervelendste van de afgelopen jaren, is het wel ‘verschil maken’. Vermoedelijk overgenomen uit het Angelsaksische taalgebied waar zij al langer een prominente rol speelt (to make a difference), heeft deze uitdrukking zich in rap tempo een stevige positie in de Nederlandse taalmode verworven. Zij ligt inmiddels steeds meer lieden die het even niet meer weten in de mond bestorven – waarom immers zelf iets verzinnen als een cliché volstaat?
Politici, sporters, hulpverleners, werknemers, ondernemers, kinderartsen, huisschilders, ouders, iedereen lijkt tegenwoordig ‘het verschil te maken’. Maar tussen wat dan in ’s hemelsnaam? Wat betekent het als ‘wethouders en gemeenteraadsleden het verschil kunnen maken tegen de verkeerde keuzes van het kabinet’ (de PvdA), als ‘je verschil kunt maken in een wereld die de jouwe niet is’ (human.nl), als je schrijft: ‘Operational Excellence: het verschil maken’ (Twynstra Gudde), als ‘mensen die het verschil maken taart ontvangen’ (agenschap.nl), als ‘Van Persie het verschil kan maken’ (AD)? – et cetera ad infinitum.
Wat ermee wordt geïmpliceerd is helder: wie ‘verschil maakt’ is goed bezig. Met het bepaalde lidwoord ‘het’ helemaal: ‘het verschil maken’ – dat uiterst belangwekkende ‘onderscheid’ dat we allemaal kennen…
Omdat ‘verschil maken’ net zo multifunctioneel en poly-interpretabel is als ‘goed bezig zijn’ (het kan betrekking hebben op voetballen, ondernemen, politiek bedrijven en op nog een heleboel andere, minder helder te definiëren bezigheden) is de populariteit van de uitdrukking logisch. Het lijkt er zelfs op lijkt dat ‘verschil maken’ een (samengesteld) onovergankelijk, zelfstandig samengesteld werkwoord aan het worden is, zoals ‘gelijkmaken’ dat is in de sportwereld – weliswaar nog nauwelijks aaneengeschreven, maar dat wekt geen verwondering, aangezien ook woorden als ‘bekendmaken’, ‘kennismaken’, ‘losmaken’, ‘waarmaken’, en ‘zwartmaken’ vaak los worden geschreven.
