Journalisten hebben er een handje van, maar in de dagelijkse omgang merk je het ook vaak: taalseksisme. En nu bedoelt de Taaldokter niet ‘hij’ schrijven ‘ waar je, om maar helemaal correct te lijken, ‘zij en/of hij’ had kunnen schrijven, of vergeten ‘m/v’ achter functienamen te zetten, of gewrochte constructies bedenken met ‘persoon’ in plaats van ‘man’, want dat is natuurlijk de dood in de pot.
Het gaat om meer verkapt seksime in de taal, dat wel een in het oog springende exponent heeft: het aan vrouwen met de voornaam, maar aan mannen refereren met de achternaam. Zo sprak tv-presentator J. Pauw onlangs in één zin over ‘Rutte’ en over ‘Femke’, bedoelend de premier en GroenLinks-fractievoorzitter F. Halsema.
Zul je allicht af en toe iemand horen verwijzen naar ‘Femke’ met ‘mevrouw Halsema’, of – beter nog, maar nóg minder frequent – ‘Halsema’, wie het heeft over de minister-president, de PvdA-voorman of de PVV-leider, zal zelden in het openbaar reppen van ‘Mark’, ‘Job’ of ‘Geert’.
De enige uitzondering op deze regel zijn uitlatingen – veelal in campagnetijd of tijdens partijcrises – van partijgenoten van de man in kwestie, waarin zij hem bij de voornaam noemen om eenheid in de partij te suggereren.
Het aardige is dat dat nu juist krachtig werkt. Maar in niet-heikele tijden vervalt men weer graag in het ‘de heer’-jargon. Femke. Bah.
De journalisten-voornaam-noemers zullen zich verdedigen met het argument dat ze het onderwerp van gesprek persoonlijk kennen of er een vriendschappelijke band mee hebben (wat het door hen nagestreefde imago van onafhankelijkheid niet bepaald een krachtige impuls geeft), maar eigenlijk zeggen ze gewoon ‘meneer’ en ‘vrouwtje’.
En dat is de reden dat op deze website gewoonlijk naar mensen wordt verwezen met hun initiaal en achternaam.
