Voorzetselverwildering

 Het gebruikvan algemene en tegelijk vreemd specifieke voorzetsels zoals ‘vanuit’,  ‘rondom’ en ‘binnen’ verleent de spreker geen cachet, maar roept hooguit mededogen op.

Het is bekend: dikdoenerij en vaagheid gaan hand in hand, vooral in beleidsteksten. Het zijn niet alleen het hermetische  jargon, de onhandig gewrochte zinsonstructies en de belangwekkend klinkende, holle termen die wening en knersing der tanden veroorzaken – het zit ‘m ook in subtielere verschijnselen.

Een particuliere ergernis in die laatste categorie betreft een vorm van voorzetselverwildering: het vervangen van voorzetsels die voor gewone stervelingen uitstekend voldoen, door amorfe, containerachtige voorzetsels die veel minder adequaat zijn dan het origineel – maar de tekst – en daarmee de spreker of auteur, zo hoopt deze kennelijk – wel een zeker hoeheethet, dinges, je ne sais quoi – iets Hoogst Belangwekkends in elk geval – verlenen.

Vanuit
Dit is bijvoorbeeld het geval met het gebruik van ‘vanuit’ in plaats van ‘van’. ‘De vraag vanuit de consument’ in plaats van ‘de vraag van de consument’: dat is een vraag die ergens diep in de consument leeft, en slechts uit diens binnenste opborrelt dankzij detectie door vernuftige apparatuur in combinatie met de hypersensitiviteit van de spreker of schrijver – in elk geval geen gewone vraag ‘van’ iemand.

Rondom
Iets soortgelijks geldt voor het gebruik van ‘rondom’ in plaats van ‘rond’. ‘De discussie rondom voltooid leven’: dat is geen discusssie ‘rond’ dat thema (wat ook al een vervelend omslachtige manier is van gewoon ‘over’ zeggen), maar een discussie die zich ergens afspeelt in een niet duidelijk afgebakende ruimte waarin dat thema rondwaart: op een of andere manier verleent dat ‘om’ dat ‘rond’ daarmee iets vaags én iets fysieks – en dus ook nog eens iets interessanterigs. Dit is overigens begonnen met het tv-discussieprogramma dat de vreselijke titel Rondom tien torste.

Binnen
Een laatste voorbeeld van dit fenomeen is het gebruik van ‘binnen’ in plaats van ‘in’. ‘De mensen binnen het bedrijf’ in plaats van ‘de mensen in het bedrijf’: spreker of schrijver lijkt ‘in’ wat te simpel, en deze kiest daarom ‘binnen’. Het effect is averechts: een wat kinderlijke, merkwaardige nadruk op die fysieke bedrijfsgrens, die niet relevant is.

En dat geldt eigenlijk voor alle verschijningsvormen van deze voorzetselverwildering: minuscuul als ze zijn, het zijn pogingen om te imponeren – onbeholpen pogingen, die eerder mededogen oproepen dan waardering.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *