Kunstmatigheid benaderen

 

 

 

 

 

 

Dat werk van Kruger: leuk, imposant, beetje grappig – maar om nou te zeggen dat het ‘de representatie van macht, identiteit en seksualiteit in de massamedia’ ‘benadert’ – dat haalde de Taaldokter er niet uit. Hij zou trouwens niet weten hoe je dat doet, de representatie van iets ‘benaderen’. ‘Er in de buurt komen’? ‘Het op kousenvoeten besluipen’?

Ook merkte hij niet dat het ‘directe taalgebruik’ (onder meer bestaande uit nogal gratuite kretologie zoals ‘geloof + twijfel = gezond verstand’) zijn ‘sociale omgeving’ ‘aansprak’. Hij wist trouwens niet precies wat dat was, zijn ‘sociale omgeving’; familie, vrienden en kennissen; collega’s; medebezoekers? Die laatsten liepen er in elk geval niet bijster ‘aangesproken’ bij.

Enigszins geruststellend volgde dat die ‘provocerende’ en ‘emotioneel beladen opmerkingen’ het ’traditionele museumdecorum’ ‘verstoorden’. Daar was het de kunstenares natuurlijk om begonnen, gelukkig, de Taaldokter vreesde al dat het niet meer kwam: het ‘aan de kaak stellen’ van ‘stereotiepen en cliché´s’.

Enfin. Gold voor Kruger dat de schrijver zijn hermetische idioom even niet wist te doorbreken, anders was het met het bijschrift bij het werk van Leavitt: de schrijver daarvan was overduidelijk een exponent van de stroming ‘Hoe holler het werk, hoe holler de woorden’. Wat te denken van het overbekende ‘spel tussen illusie en realiteit’ – om maar te zwijgen van dat ‘illusionistische diorama’; zelfs met het woordenboek in de hand kwam de Taaldokter er niet uit, en hij begon te vrezen dat de schrijver moedwillig de Kloof tussen kunstenaar en hardwerkende Nederlander in stand trachtte te houden.

Wel lukte het hem – naar eigen idee – vrij aardig om ‘de kunstmatigheid van het werk te bevatten’, maar er liepen enkele lieden in de zaal rond die zo te zien nog wel baat zouden hebben bij een cursusje ‘kunstmatigheid bevatten – leer het nu zelf’.

En zo zetten beide bijschriften de toon voor het nader bepalen van hun betekenis. Of zoiets.