Als de taal in het concept-regeerakkoord representatief is voor het beleid, valt er weinig vernieuwing te verwachten – of u dat nu leuk vindt of niet.
De Taaldokter bladerde eens wat door het concept-regeerakkoord van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie en het Christen-Democratisch Appèl, Vrijheid en verantwoordelijkheid, en werd onaangenaam getroffen door het veelvuldig gebruik van de ‘oud-politieke’ term ‘inzetten op’. Al jaren gebruiken overheden die – daadkracht suggererende – constructie om te zeggen dat ze iets willen, gaan bereiken of ergens aandacht aan gaan schenken – regelmatig in de dodelijke combinatie met het woord ‘ambitie’.
Niet zelden lees je: ‘We gaan keihard inzetten op…’, maar meer dan ‘we willen graag’ staat er niet. Enigszins potsierlijk is het wel, schrijven dat een kabinet ‘inzet op overleg’ of ‘inzet op het zoveel mogelijk verkrijgen van medewerking’ – zeker als je de verschillende betekenisconnotaties van ‘inzetten’ erbij betrekt, zoals bieden, op het spel zetten, inleggen, en beginnen met zingen of spelen. Dat prachtige inzetten op kan bijna altijd beter worden vervangen door ‘willen’ – maar dat klinkt de schrijvers al snel te veel zoals het is.
In dit akkoord zijn flink wat inzetten op te turven. Zo zal het kabinet behoorijk vaak inzetten op. Maar het zet ook daadwerkelijk in op. En het zet erop in dat. Natuurlijk is er ook de inzet die zich richt op of wordt gericht op. Maar onduidelijk is wat de status is van al dat inzetten op. Gebeurt het allemaal echt? Komen er alternatieven voor dierproeven? Of hoopt het kabinet dat alleen? Doet het er alles aan wat in haar mogelijkheden ligt? Of ‘spreekt’ het dit alles maar zo’n beetje ‘uit in de richting van de burgers’?
Een greep uit de oogst, waaruit moge blijken dat de taal in dit akkoord in elk geval geen voorbode is van nieuw beleid. De Taaldokter zet erop in dat u rustig kunt gaan slapen. Leuke invuloefening: vervang alle inzetten door ‘willen’ en zie hoe duidelijk – en gewoontjes – het wordt.
Naar goed ambtelijk gebruik wordt er ingezet op. Dat gaat niet altijd goed: ‘Er wordt optimaal ingezet op het tegenwerpen van het ontbreken van identiteitsgegevens bij ongedocumenteerde asielzoekers.’ Optimaal inzetten op het tegenwerpen van het ontbreken van identiteitsgegevens? Een mens hoort er van op. Je vermoedt dat de schrijver wil zeggen dat het kabinet zal zorgen dat iedereen identiteitspapieren heeft, maar niets lijkt hier zeker.
- ‘Het kabinet zal inzetten op een wijziging van de EU-richtlijn…’
- ‘Voor verruiming van deze mogelijkheid zal het kabinet inzetten op een wijziging van de EU-richtlijn…’
- ‘Het kabinet zal inzetten op een zodanige wijziging van de EU-richtlijn …’
- ‘Daarbij zal het kabinet onder meer inzetten op…’
- ‘Het kabinet zal inzetten op strafbaarstelling van illegaliteit…’
- ‘In elk geval zet het kabinet in op EU-regelgeving tot vermindering van transporten over lange afstand van slachtvee…’
- ‘Het kabinet zet daartoe in op coherentie van beleid, economische groei en handelsbevordering.’
- ‘In internationaal verband zet het kabinet in op versterking van het Initiatief Duurzame Handel…’
- ‘Het kabinet zet hierbij tevens in op wijziging van de Europese richtlijn.’
- ‘Het kabinet zet in op een wijziging van de EU-kwalificatierichtlijn…’
- ‘Het kabinet zet in op versterking van betere zorg dichtbij huis.’
- ‘Het kabinet zet in op betere basiszorg dichter bij huis.’
- ‘Het kabinet zet in op alternatieven voor dierproeven.’
- ‘Het kabinet zet in de EU in op een regeling die inhoudt dat lidstaten niet kunnen besluiten tot een generaal pardon.’
- ‘Het kabinet zet in op een gelijk speelveld in Europa met betrekking tot de normen…’
- ‘Het kabinet zet hiervoor in op overleg met de buurlanden en binnen de EU.’
- ‘Het kabinet zet in op het zoveel mogelijk verkrijgen van medewerking…’
- ‘Het kabinet zet in op hogere eisen aan dierenwelzijn…’
- ‘Het kabinet zet in op doorlichting van de wereldwijde broeikasgasemissiehandel…’
- ‘Verder wordt ingezet op aanpassing van de EUterugkeerrichtlijn (2008/115) terzake.
- ‘Tot slot zal met het oog op het belang van kwalificatie ten behoeve van participatie en integratie worden ingezet op opneming in deze richtlijn van de mogelijkheid opleidingseisen te stellen aan gezinsmigranten.’
- ‘Bij de komst van alleenstaande, minderjarige vreemdelingen richt de inzet zich maximaal op zo spoedig mogelijke terugkeer onder de voorwaarde van lokale opvang.’
- ‘De inzet wordt gericht op minder partnerlanden en minder sectoren om de effectiviteit te bevorderen.’
- ‘In Europees verband zet het kabinet erop in dat bij de Schengen-evaluatie van Roemenië en Bulgarije de tweejaarlijkse voortgangsrapportages over corruptie en juridische hervormingen in deze landen worden betrokken.’