Het moet kunstenaars ten koste van vrijwel alles verboden worden het eigen werk te duiden, blijkt ook weer op het Holland Festival.
Hoewel er vaak best iets moois te zien en te horen valt, houdt het Holland Festival een lange traditie hoog van Grote Woorden voor Open Deuren en abstracte termen voor zeer concrete dingen.
Dit jaar vond ik de compositie Longplayer interessant: volgende week ga ik luisteren. Zo’n bezoek wordt je met kracht tegengemaakt door de toelichtend bedoelde woorden van de componist.
Die schrijft dus een compositie die voortkomt ‘uit een levenslange nieuwsgierigheid’ – dat lijkt me al wat volhardend tegen beter weten in, maar enfin – ‘naar tijd en dimensies’. Mag het een onsje meer wezen? Wie is er niet ‘nieuwsgierig’ naar?
Dit was echter geen gewone nieuwsgierigheid – nee: deze was ‘aangewakkerd’ door ‘duizelingwekkende ontmoetingen’ in de kindertijd van de componist. Dit is al een lastig beeld hoor, er gaan dagen voorbij dat mensen het zonder dit type ontmoeting moeten stellen. En dan waren het ook nog eens ontmoetingen ‘met sterrenlicht’ – en iets zegt ons dat dit geen kindervuurwerk betreft – en ‘oude stenen’. Bien étonnés de se trouver ensemble. Hoewel: de steen der wijzen, het staat in de sterren geschreven, alles keert weder tot sterrenstof, steen erop, klaar. Ik bedoel maar.
O ja: er waren ook ontmoetingen met ‘de eb en vloed van de tijd voordat er klokken bestonden’. Vooral dat lidwoord prikkelt de verbeelding: waren er in de jeugd van de componist meerdere eb-en-vloeden? En wat is het verschil tussen díe eb en vloed en die van ná de tijd nadat de klok zijn zegenende werk voor de mensheid begon te doen? Vragen, vragen…
U begrijpt het: dit alles wederom slechts ter adstructie van de stelling dat kunstenaars ten koste van vrijwel alles moet worden verboden het eigen werk te duiden.
We gaan eruit met het Aforisme van de Dag: ‘Het heeft de vorm van een compositie, maar kan ook gezien worden als een levend, duizend jaar durend proces.’ Hallo, hallo, lust u nog peultjes? Het heeft de vorm van elleboogjesmacaroni, maar ‘kan ook worden gezien’ als een gedachte-experiment.
