De Troonrede 2019 – ‘hertaald’, zoals dat tegenwoordig heet: wat zei onze vorst nu werkelijk?
Landgenoten,
75 jaar na het begin van de bevrijding van ons land bent u het, die dagelijks inhoud geeft aan de begrippen veiligheid, verdraagzaamheid en verantwoordelijkheid. Maar u gaat daarbij te veel af op cijfertjes. Ik stel voor dat u daarmee ophoudt, want waar het uiteindelijk om gaat is geld, een dak boven je hoofd, en iemand om van te houden. Ja toch? Allemaal prachtig natuurlijk, maar er moet brood op de plank. Gelukkig zijn er ook nog mensen met betaald werk. En da’s hard nodig, want hoe u in de toekomst uw geld moet verdienen en verzorgd kunt worden, dat is volkomen duister.
Maar goed. De regering heeft prachtplannen. Zo lang het eraf kan, krijgt u af en toe weer een aai over de bol en een vriendelijk woord in het verpleeghuis, een echt geweer in het leger, en nieuw asfalt onder uw auto. Maar: blijft u vooral ook in de uithoeken van ons prachtland wonen, en kom niet allemaal naar de Randstad. Heeft u schulden? Als u heel erg zielig bent, betalen wij die misschien wel. En bent u heel dom – of mank? Dan geven we u misschien wel een baan. Wat dacht u van het onderwijs? Leraren lokken we door te doen alsof het leuk is voor de klas en het vak gewaardeerd wordt. Hoewel het erop lijkt dat u daar in trapt, blijft er gelukkig een lerarentekort – en kunnen we blíjven doen of het niet allemaal draait om geld.
Zo zeggen we ook dat een goed pensioen, schone lucht en een leefbaar land samengaan met meer mensen, grootschalige landbouw en economische groei. Daarvoor hebben we de term ‘akkoord’ bedacht: grip op de ongewisse toekomst in een pensioenakkoord en klimaatakkoord – mooi hè? Ahum. Ik hoop dat u dat pensioen ademend haalt. En werkend, anders wordt het wel heel duur. En dat klimaat – nou ja: het hoeft niet ineens heel anders, allemaal. Maar later wel. Ofzo. In elk geval: kappen nou met die rechtszaken, want we moeten wel blijven rijden en bouwen en de economie moet ook over dertig jaar nog groeien. Daarom roepen we nu af en toe iets in de sfeer van ‘kennisontwikkeling, innovatie en infrastructuur’, dan komt er altijd geld los.
De zorg dan. Het is positief – ronduit positief – dat u steeds langer leeft. Nee maar serieus. Maar: u wordt wel steeds zieker en heeft steeds meer zorg nodig. En wie dacht u dat dat betaalde? Ga dus eens wat vaker sporten – maar niet vallen, niks kneuzen en niets verrekken! Of beter nog: blijf gewoon op een stoeltje in de kamer zitten – de meeste ellende komt er sowieso van dat u dat veel te weinig doet. Intussen lokken wij dan mensen naar een carrière in de zorg, net zoals naar het onderwijs. Of dat lukt? Geen idee. Ik kom er vast nog op terug.
Maar eerst moeten we ervoor zorgen dat u weer vertrouwen krijgt in de toekomst. En in de overheid. Want u weet zelf ook wel die u niet helpt: oude computers, te weinig ambtenaren, te veel regeltjes. Dus wat hebben we bedacht: een jongerenparlement. Vet hè?
En dan nog iets. Internationaal moeten wij een veel grotere mond hebben. Niet over immigranten, daar zijn er gelukkig eindelijk eens wat minder van. Nee: de corruptie op de Antillen aanpakken, dat soort dingen – is toch ver weg. Maar: geen ál te grote mond, dan krijg je gedoe. Gewoon hard roepen dat het ‘moderner’ moet: klinkt ferm, en niemand valt er zich een buil aan. Dat is eigenlijk de kunst. Als het gaat om Europa idem dito: spreek gerust over ‘gezamenlijke kansen’, maar noem altijd even ‘Nederlandse prioriteiten’.
Landgenoten,
75 jaar na de bevrijding heb ik er alle vertrouwen in – ik kan wel zeggen: weet ik zeker – dat u – jong, oud, op de werkvloer, in de bestuurskamer, te Willemstad, in Amsterdam – nog niet in verzet komt als het water u aan de lippen staat. Dat steunt mij niet alleen in mijn werk – dat is mij een bron van inspiratie, en aanleiding voor mijn onophoudelijke gebeden voor u.
